การทำวัคซีนในสุนัข

    ก่อนอื่น คุณรู้แล้วรึยังครับว่าวัคซีนคืออะไร? มาทำความรู้จักกันก่อนดีกว่านะครับ วัคซีนก็คือ เชื้อโรคที่ทำให้อ่อนกำลังลงจนไม่สามารถก่อให้เกิดโรค หรืออาการป่วยได้  ตอนนี้พวกเราคงอยากรู้แล้วว่าวัคซีนทำงานยังไงใช่มั๊ยครับ?  เมื่อฉีดวัคซีนให้แก่สัตว์เลี้ยง วัคซีนที่เป็นเชื้อโรค  จะถือเป็นสิ่งแปลกปลอมในร่างกายสัตว์  สัตว์ก็จะสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาทำลาย  และจดจำเชื้อตัวนี้ไว้  พอเมื่อสัตว์ได้รับเชื้อเหล่านี้จริงๆ ร่างกายที่ได้รับการทำวัคซีน จนภูมิคุ้มกันมีมากพอจะคุ้มโรคได้  จะส่งภูมิคุ้มกันมาทำลายเชื้อโรคเหล่านั้นได้อย่างรวดเร็ว หลายครั้งที่มีการติดเชื้อสัตว์ก็จะไม่ป่วย หรือมีอาการเพียงเล็กน้อย ไม่รุนแรงถึงชีวิตนั่นเองครับ

        เมื่อเห็นประโยชน์ของการทำวัคซีนแล้ว อย่าลืมพาสัตว์เลี้ยงที่บ้านมาทำวัคซีนกันนะครับ ^^

        ทั้งนี้ต้องบอกก่อนว่า การทำวัคซีนไม่ได้สามารถป้องกันโรคได้ 100% นะครับ มีปัจจัยประกอบมากมาย ที่จะทำให้วัคซีนได้ผล หรือไม่ได้ผล ดังนี้

1. ช่วงอายุที่เหมาะสม การพาสัตว์มาทำวัคซีน ควรพามาในช่วงอายุที่เหมาะสม ภูมิคุ้มกันก็จะถูกสร้างขึ้นมาอยู่ในระดับที่ป้องกันโรคได้ ในเวลาอันเหมาะสม
2. สุขภาพของเค้าขณะพามาทำวัคซีน ควรเป็นช่วงที่สุขภาพแข็งแรงดี การพาสัตว์มาทำวัคซีนในช่วงเวลาที่ป่วย อาจทำให้วัคซีนที่ทำไม่ได้ผล จากร่างกายไม่สามารถสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาได้มากเท่าที่ควรนั่นเองครับ
3. คุณภาพของวัคซีน ก็เป็นอีกจุดสำคัญที่มีผลต่อการป้องกันโรคได้ของวัคซีนครับ วัคซีนที่ดี จะสามารถกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาได้ดีกว่า
4. การกระตุ้นวัคซีนตามวันเวลาที่เหมาะสม ก็มีส่วนสำคัญมากครับ จะพบการการทำวัคซีนในบางโรค จำเป็นอย่างยิ่งที่หลังจากฉีดเข็มแรกไปแล้ว จะต้องกลับมากระตุ้น เนื่องจากภูมิคุ้มกันที่ฉีดไปเข็มแรกนั้น จะมีการสร้างขึ้น แต่จะมีไม่มากพอที่จะคุ้มโรคได้นั่นเองครับ การมากระตุ้นตามเวลาจะเป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุดในการที่จะทำให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นจนคุ้มโรคได้
5. เชื้อที่ได้รับ อาจเป็นเชื้อที่มีความรุนแรงสูง กรณีนี้หากอยู่ในช่วงเวลาที่ภูมิคุ้มกันเริ่มลดต่ำลง ก็อาจจะทำให้การติดเชื้อส่งผลรุนแรงขึ้นมาได้ครับ
6. อายุสัตว์ก็มีส่วนสำคัญที่อาจพบว่า ทำไมทำวัคซีนไป 2-3 เข็มแล้วยังป่วยได้ กรณีนี้มักเกิดจาก สัตว์อายุน้อยระบบต่างๆ ในร่างกายยังอยู่ในช่วยปรับ และพัฒนา จะยังไม่แข็งแรงมากนัก ทำให้การเสริมสร้างภูมิคุ้มกันจะต้องใช้เวลาซักหน่อย  รวมถึงสัตว์อายุน้อย เมื่อติดเชื้อแม้มีภูมิจากการทำวัคซีนบ้างแล้ว  แต่ร่างกายก็ยังไม่แข็งแรงพอที่จะเอาชนะเชื้อโรคได้ครับ

คำถามที่มักพบเกี่ยวกับการทำวัคซีน คือ

        Q : ทำไมต้องเริ่มทำวัคซีนเข็มแรกที่อายุ 2 เดือน
        A : ก็เนื่องจาก สัตว์ส่วนใหญ่จะได้รับการถ่ายโอนภูมิคุ้มกันจากแม่มาผ่านทางการทานนมน้ำเหลือง (คือ น้ำนมที่จะมีเฉพาะในช่วย 24 ชม. แรกหลังคลอด) ดังนั้นสัตว์ที่ได้รับนมน้ำเหลือง ก็จะมีภูมิคุ้มกันโรคในระดับนึง แต่ภูมิคุ้มกันโรคดังกล่าวก็จะอยู่ในร่างกายลูกสัตว์ได้ไม่นาน ส่วนใหญ่ก็จะลดน้อยลงจนไม่สามารถคุ้มโรคได้ ประมาณช่วงอายุ 6 สัปดาห์ 

        Q : เอ๊ะ! ทำไมเราไม่ทำวัคซีนที่อายุ 6 สัปดาห์ หรือ 1 เดือนครึ่งไปเลยล่ะ 
        A : ก็เพราะว่า ภูมิคุ้มกันจากแม่ที่ลดปริมาณลงถึงแม้จะไม่สามารถคุ้มโรคได้ แต่ยังมีปริมาณมากพอที่จะทำลายวัคซีน ซึ่งก็เป็นเชื้อโรค ที่ฉีดเข้าไปได้นั่นเอง ดังนั้น จึงควรต้องรอที่อายุประมาณ 8 สัปดาห์ หรือ  2 เดือน จะดีที่สุด (บางโรคภูมิจะหมดลงช่วง 2 เดือน แต่บางโรค ก็จะหมดลงที่ 3 เดือน จึงเป็นเหตุให้วัคซีนบางโรคเหมาะที่จะฉีดในช่วง อายุ 3 เดือนนั่นเอง)

        Q : ทำไมหลังทำวัคซีน จะต้องงดอาบน้ำ 1 สัปดาห์ ด้วย 
        A : ก็เพราะว่า จาก 2 เหตุผล คือ

1. สัตว์หลังทำวัคซีน อาจมีไข้อ่อนๆ การอาบน้ำ อาจจะทำให้สัตว์ป่วยได้
2. หลังทำวัคซีนเป็นช่วงสร้างภูมิ หากอาบน้ำแล้วมีอาการป่วยก็จะทำให้ร่างกายสัตว์สร้างภูมิได้ไม่ดีนักครับ

        Q : หากมาสัตว์มาก่อน หรือหลังวันนัดได้มั๊ย?
        A : ตอบว่า ก่อนหรือหลังไม่เกิน 1 สัปดาห์ ไม่มีปัญหาครับ  แต่หากมาไม่ตรงวันนัดมากกว่านั้น การมาก่อนวันนัด น่าจะดีกว่าครับ (กรณี นัดวัคซีนประจำปี) การทำวัคซีนช้าไป อาจมีผลต่อการกระตุ้นภูมิได้ไม่ดีเท่าที่ควรนั่นเองครับ

        ทั้งนี้ การทำวัคซีนกรณีที่เจ้าของสัตว์พามาไม่ตรงวัน คุณหมอจะมีการปรับโปรแกรมวัคซีน เป็นเฉพาะของสัตว์ตัวนั้นๆ อาจไม่ได้ตามโปรแกรมวัคซีนปกติอีกต่อไปครับ